İşkolu ve işyerlerindeki engeller nedeniyle Türkiye’de işçiler arasında sendikalaşma oranı çok yavaş artıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Temmuz 2023 itibarıyla yayımladığı işkolu verilerine göre Ocak 2023’te 16.1 milyon olan işçi sayısı 16.4 milyona ulaştı. Sendikalı işçi sayısı ise ancak 2.3 milyondan 2.4 milyon kişiye yükseldi. Sendikalılık oranı son 10 yılda yüzde 8.88’den ancak yüzde 14.76’ya gelebildi. Sendikalı işçi oranı Temmuz 2022’de yüzde 14.26, Ocak 2023’te yüzde 14.42 idi. Ayrıca güncel verilere göre 227 işçi sendikasından sadece 59’u yüzde 1’lik işkolu barajını aşabiliyor.
Sendikalar içerisinde en fazla üyesi bulunan sendika 276 bin 360 işçiyle Hak-İş’e bağlı Hizmet-İş Sendikası. İkinci sırada 268 bin 385 üyeyle Türk-İş’e bağlı Türk Metal Sendikası geliyor. Üçüncü sırada 214 bin 438 üyeyle Hak-İş’e bağlı Öz Sağlık-İş Sendikası var. DİSK’e bağlı Genel-İş Sendikası’nın 133 bin 329, Türk-İş’e bağlı Tez Koop-İş Sendikası’nın 128 bin 978 119 bin 117 üyesi bulunuyor. En fazla üyesi bulunan işçi konfederasyonu Türk-İş oldu. Türk-İş’in 1 milyon 312 bin 986 üyesi var. İkinci sıradaki Hak-İş’in üye sayısı 825 bin 567. Üçüncü sıradaki DİSK’in üye sayısı da 236 bin 487.
KAYIT DIŞI İŞÇİLERİ KAPSAMIYOR
Güncel işkolu istatistikleriyle ilgili Cumhuriyet’in sorularını yanıtlayan Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Aziz Çelik, söz konusu verilerin kayıt dışı çalıştırılan işçileri kapsamadığına dikkat çekti.
Böyle çalıştırılan işçiler de verilere eklendiğinde sendikalılık oranının yüzde 12’lere düştüğünü ifade eden Çelik, şöyle devam etti: “Ayrıca sendikalaşma oranı da tek başına bir veri değildir. Sendikalı olmasına rağmen çok sayı da işçi de sendikal haklardan yararlanamıyor. Buna görmek için toplu iş sözleşmesinden faydalanıp faydalanmadığına da bakmak gerekir. Sendikaya üye olmasına karşın toplu iş sözleşmesinden faydalanamayan birçok işçi var. Bunu göz önünde bulundurduğumuzda gerçekten sendikalı diyebileceğimiz işçilerin oranı yüzde 8-9 seviyelerine kadar düşüyor.”
