VAN – Hamileler yaz aylarında güneş ve nemden diğer insanlardan daha fazla etkileniyor. Artan vücut içi sıcaklık, kan dolaşımı, hormon değişiklikleri ve sindirim sistemi aktivitesindeki değişimlerle birleştiğinde, gebeler için bir dizi zorluk ortaya çıkıyor.
Öte yandan, hamilelik döneminde spor yapmanın da büyük bir önemi var. Uygun ve güvenli egzersizlerle birlikte, spor vücudu güçlendiriyor, enerji seviyelerini artırıyor, kilo kontrolüne yardımcı oluyor ve doğum sonrası iyileşmeyi destekliyor.
Yaz aylarında hamileliğin getirdikleriyle başa çıkmak için, sıvı tüketimi, serin ortamlarda bulunma ve rahat kıyafetler tercih etme gibi önlemler almak da gerekiyor. Hamilelik sürecinde sağlıklı kalmak ve bebeğin sağlığını korumak için uzman önerilerine uymak önemli.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Filiz Akyol’a, hamilelerin yaz aylarında dikkat etmesi gerekenleri, beslenme ve spor önerilerini sorduk.
Dr. Filiz Akyol Gebelerin beslenmeleri ile ilgili özellikle üzerinde durduğunuz konular neler?
Biz gebelerimizi, gebeliğin başından sonuna kadar belli aralıklarla takip ediyoruz. Bunların içinde tabii beslenme önemli bir yer tutuyor. Gebelerin de özellikle sordukları ve üzerinde durdukları konu bu. Gebeliğin ilk takibinde bizim öncelikle belli başlı testlerimiz ve değerlendirmelerimiz oluyor. Standart beslenme haricinde gebelerde ek bir sıkıntı, ek bir hastalık varsa ona göre bir beslenme düzeni de zaten oluşturuyoruz. Biz gebeliğin ilk döneminde folik asit tüketilmesini önemsiyoruz. Folik asit, yeşil yapraklı sebzelerden alınabilen bir vitaminken, biz ekstra bunu bebek gelişimi üzerinde çok büyük etkileri olduğu için bir takviye olarak veriyoruz.
Gebelerin özellikle yaz aylarında beslenmeleri ilgili olarak neler önerirsiniz?
Gebeler, gebeliğin ilk üç aylık döneminde ciddi bulantı olan bir dönem geçiriyorlar. O dönemde biz mümkün olduğu kadar gebelerin normal bir beslenme düzenini sağlayacak kadar yemelerini en önemlisi önemsiyoruz. Yaz aylarında, beslenme açısından en çok önemsediğimiz konu sıvı tüketimidir. Mümkün olduğu kadar su almaları, sebze ağırlıklı beslenmeleri, şeker oranı az olan meyveleri tüketmeleri. Özellikle yaz aylarında en önemsediğim şey günlük 2,5 litre kadar su içmeleri. Çünkü sıvı almamaları, idrar yolları enfeksiyonlara sebep olabiliyor ve vücudun dengesini de bozuyor. Öte yandan gebelerin, yaz aylarında özellikle güneş almaları gerekiyor. Çünkü gebelerimizde D vitamini eksikliği çok fazla. Bunu doğal olarak güneşten almaları çok önemsediğimiz bir konu.
Gebeliğin ilk üç ayında bebeğin gelişimi için hangi besinleri öneriyorsunuz?
Bizim için gebelikte ideal bir kilo alımını sağlayacak bir beslenme düzeni oluşturmak, ilk üç ayda özellikle bebeğin önemli gelişimi için önemli. Bebeğin gelişimi için, omega 3, doğal karbonhidratlar, ceviz, kuru badem, ıspanak, ve mevsimine göre özellikle yeşil yapraklı sebzeleri öneriyoruz. Ayrıca, bulantısı olan gebelerimize ek bitki çayı olarak zencefil önerebiliriz. Bu şekilde gebeliğin üç ayına kadar geliyoruz.
Bir yaz bitkisi olan maydanozun erken gebelikte düşüğe sebep olduğu yönündeki söylentiler doğru mudur?
Halk arasında, maydanozun, erken gebelikte düşük yaptığı söylenir. Oysa maydanozun, normal yemeklerde, salatalarda, böreklerde tüketilmesi bir sorun değildir. Ama maydanozu yarım kilo, bir kilo alıp yemek ya da suyunu kaynatıp kür şeklinde yapmak zararlı olabilir. Önemli olan, normal diyetimizde olan besinleri dengeli bir şekilde almamızdır. Açıkçası “bunu yeme, bu sana zararlıdır” dediğimiz bir şey yok. Tabii ki tütün ürünleri ve alkolü hariç tutuyorum.
Kurban Bayramı’nda gebelerin beslenme konusunda nelere dikkat etmelerini öneriyorsunuz?
Kurban Bayramı’nda gebelerimiz güvenli kesimle, enfekte olmayan etleri uygun pişirmeyle tüketebilirler. Sakatatlarda da enfeksiyon olmadığına emin olmamız lazım. Bayramda mümkün olduğu kadar tatlı ve şekerden uzak durulması gerekiyor. Tabii kültürümüz baklava üzerine ama biz genelde gebelere sütlü tatlıları öneriyoruz. Mümkün olduğu kadar abartmadan, kararında güzel bir bayram geçirelim. Ayrıca bayramlarda bildiğiniz gibi kolonya ikramları da oluyor. Gebelerimiz limon kolonyası, tütün kolonyası da alabilirler.
Hamile kadınlar için hangi sporları öneriyorsunuz ve sporun hamilelik sürecine olan faydaları nelerdir?
Hamile kadınlarda, sporu hem doğuma hazırlık olarak hem de kendi sosyal hayatları için öneriyoruz. İlk üç ay genelde ek bir egzersiz önermiyoruz. Düşük riskleri olduğu için, genelde 16. haftadan sonra biz pilates ve yoga tarzı sporları ve yürüyüşleri öneriyoruz. Bunu hem bedenen gelişim açısından, hem doğuma hazırlık açısından, hem de psikolojik gelişim açısından gebelerimize öneriyoruz. Gebeler için yüzmeyi de öneriyoruz. Ancak enfeksiyon kapma ihtimali var. O yüzden, temizliğine güvendikleri bir ortamda yüzmeleri gebeler için gerçekten çok önemli bir egzersiz.
Lohusalık döneminde spor yapılmasını önerir misiniz?
Biz 40 günlük lohusalık döneminde, yoğun egzersiz önermiyoruz. Ama o süreç geçtikten sonra ve bebeğimiz de biraz toparlandıktan sonra annelerimiz dilediği egzersizleri yapabilirler. İlk süreçte hafif yürüyüşlerle başlayabiliriz. Doğumdan sonra, bu ortalama 40 günü geçtikten sonra her türlü egzersiz yapmalarında bir sakınca yok.
Yeni doğum yapan annelere tavsiyeleriniz nelerdir?
Gebelik süreci tamamlanan annemizin ise durumu stabil olduktan sonra en çok önerdiğimiz şey tabii ki bebeğe anne sütünü vermesi. Bu bebeğin de ihtiyacı olan bir durum. Annenin de psikolojik olarak ihtiyacı olan bir durum. Anne bebek arasındaki bağı en çok artan şey anne sütü emmesidir. Ayrıca anne sütü vermenin, annelere de çok büyük bir katkısı var. Annelerin kalori yakmasını sağlıyor. Ortalama 500 kalori kadar yakım oluyor emzirmekle. Öte yandan süt gelsin diye ekstra kalori almamıza da gerek yok. Su içmek, dengeli beslenmek ve iyi bir psikoloji zaten süt gelmesine sebep oluyor. Bu süreçte özellikle gebelik ve emzirme sürecinde biz gereksiz ek kaloriler, tatlılar ve hamur işlerinden uzak durmamız lazım.
